Các ông lớn công nghệ sẵn sàng chi hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ USD để tuyển chuyên gia AI, biến thị trường việc làm thành cuộc đua không giới hạn như giải NBA.

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành tâm điểm đầu tư toàn cầu, các công ty công nghệ lớn như Meta, Google, OpenAI và Microsoft đang bước vào cuộc chạy đua khốc liệt nhằm chiêu mộ những nhà nghiên cứu hàng đầu. Không chỉ cạnh tranh về công nghệ, họ còn sẵn sàng đưa ra các gói đãi ngộ lên tới hàng trăm triệu USD, mức lương vốn chỉ thấy trong thể thao chuyên nghiệp.

Một trong những thương vụ gây chú ý gần đây là việc CEO Mark Zuckerberg của Meta đích thân đàm phán với Matt Deitke, nhà nghiên cứu AI 24 tuổi nhằm mời anh gia nhập dự án phát triển "siêu trí tuệ". Diễn biến của cuộc đàm phán cùng bức tranh rộng lớn về thị trường tuyển dụng nhân tài AI đang cho thấy cách Thung lũng Silicon vận hành ngày càng giống với thị trường chuyển nhượng cầu thủ NBA.

Không lâu sau, vào cuối tháng 7, Mira Murati, cựu CTO OpenAI được cho đã từ chối lời đề nghị 1 tỷ USD để về làm việc tại Meta. Đầu tháng 8, Andrew Tulloch, đồng sáng lập startup AI Thinking Machines Lab lại gây ngạc nhiên khi từ chối đề nghị trực tiếp từ CEO Meta, Mark Zuckerberg với con số tổng cộng tới 1,5 tỷ USD trong 6 năm.

Matt Deitke đã bị hấp dẫn bởi gói lương khủng tại Meta. Ảnh: Matt Deitke.

Gói lương như siêu sao NBA

Theo New York Times, CEO Mark Zuckerberg muốn Matt Deitke, đồng sáng lập một startup AI gia nhập nhóm phát triển "siêu trí tuệ" tại Meta. Trong đó, công nghệ này được định hướng sẽ vượt qua trí thông minh của con người. Để thuyết phục Deitke, gã khồng lồ mạng xã hội đưa ra gói đãi ngộ trị giá khoảng 125 triệu USD bằng tiền mặt và cổ phiếu trong vòng 4 năm.

Tuy nhiên, theo 2 nguồn tin nắm rõ đàm phán, đề nghị này không đủ hấp dẫn đối với Deitke. Anh từ chối và lựa chọn tiếp tục phát triển công ty khởi nghiệp của mình. CEO Mark Zuckerberg sau đó đã đích thân gặp gỡ Deitke để thảo luận thêm. Kết quả, Meta nâng mức đề nghị lên khoảng 250 triệu USD, trong đó tới 100 triệu USD có thể được chi trả ngay trong năm đầu tiên.

Trước gói đề nghị mới, Deitke đã tham khảo ý kiến từ bạn bè và đồng nghiệp. Sau nhiều cuộc thảo luận, một số người đã khuyên anh nên đồng ý. Cuối cùng, Deitke chấp thuận lời mời từ Meta. Vụ việc này được ví như một thương vụ chuyển nhượng đình đám trong thể thao chuyên nghiệp.

Cuộc chiến giành nhân tài AI ở Thung lũng Silicon ngày càng khốc liệt. Những nhà nghiên cứu trẻ tuổi được săn đón như các ngôi sao NBA với các gói đãi ngộ trị giá hàng trăm triệu USD trong nhiều năm. Các công ty công nghệ không ngần ngại chi đậm để thu hút tài năng, trong bối cảnh không có giới hạn trần lương như trong thể thao.

Meta, Google, Microsoft và OpenAI hiện là những cái tên tham gia trực tiếp vào “cuộc chuyển nhượng AI”. Họ đăng thông tin tuyển dụng lên mạng xã hội với đồ họa mô phỏng các thương vụ thể thao. Một số chương trình như TBPN thậm chí còn xây dựng nội dung tương tự ESPN để đưa tin về hoạt động săn đầu người trong ngành công nghệ.

Mô hình tuyển dụng siêu sao

Jordi Hays, người đồng dẫn chương trình TBPN nhận định rằng công chúng ngày càng quan tâm đến ngành công nghệ giống như cách họ từng theo dõi thể thao. Những thương vụ tuyển dụng, nhân vật và thỏa thuận tài chính trở thành chủ đề nóng trong năm nay. Zuckerberg cũng khẳng định Meta sẽ tiếp tục đầu tư mạnh vào AI vì tin rằng "siêu trí tuệ" có thể cải thiện toàn bộ công việc và mở ra kỷ nguyên mới về khả năng trao quyền cho cá nhân.

Người phát ngôn của Meta từ chối bình luận về vụ việc. Deitke cũng không đưa ra phản hồi chính thức. Dù vậy, quá trình đàm phán đã làm nổi bật một thực tế rằng thị trường tuyển dụng AI từ lâu đã có nét giống thể thao chuyên nghiệp. Từ năm 2012, sau một nghiên cứu đột phá tại Đại học Toronto, 3 nhà khoa học AI đã tự định giá bản thân và được Google mua lại với mức 44 triệu USD.

Cuộc đua tuyển dụng chuyên gia AI được ví như chuyển nhượng siêu sao NBA. Ảnh: New York Times.

Cuộc đua nhân lực AI bùng nổ từ đó. Đến năm 2014, giám đốc nghiên cứu của Microsoft nhận định rằng chi phí thuê chuyên gia máy học hàng đầu thế giới gần tương đương tiền vệ hàng đầu tại NFL. Sự so sánh này càng có cơ sở khi OpenAI ra mắt ChatGPT năm 2022, khiến nhu cầu nhân lực AI tăng đột biến trên toàn cầu.

Ngành AI khác biệt với phát triển phần mềm truyền thống ở điểm hệ thống học máy cần khối lượng dữ liệu và năng lực tính toán cực lớn. Rất ít người có kinh nghiệm với các mô hình tiên tiến nhất. Điều này khiến những cá nhân như Deitke trở nên hiếm hoi và có giá trị cao. Do đó, các công ty sẵn sàng trả lương từ hàng triệu đến hàng trăm triệu USD mỗi năm để đổi lấy lợi thế công nghệ.

Zuckerberg, người đang gặp thách thức trong việc thúc đẩy AI tại Meta, đã chủ động gửi tin nhắn cá nhân đến những nhà nghiên cứu hàng đầu. Ông tiếp cận họ với nhiều lời đề nghị "không tưởng" nếu người đó có thể giúp Meta tăng doanh thu dù chỉ 1%. Với một công ty gần đạt giá trị thị trường 2.000 tỷ USD, khoản đầu tư như vậy được coi là hợp lý.

Chiến lược bài bản

Theo 3 nguồn tin am hiểu quá trình tuyển dụng, các mức đề nghị từ Meta cho kỹ sư AI dao động từ vài chục đến hàng trăm triệu USD. Bên cạnh tiền mặt, công ty mẹ của Facebook còn cung cấp quyền truy cập vào hàng chục nghìn GPU, tài nguyên tính toán được xem là thiết yếu để nghiên cứu AI quy mô lớn. Một số ứng viên được cam kết cấp tới 30.000 GPU để phát triển dự án cá nhân.

Zuckerberg cũng sử dụng một tài liệu nội bộ gọi là "danh sách", gồm các nhà nghiên cứu AI hàng đầu hội đủ 3 yếu tố gồm bằng tiến sĩ trong lĩnh vực liên quan, kinh nghiệm tại các phòng thí nghiệm hàng đầu và thành tích đóng góp cho nghiên cứu AI. Wall Street Journal từng đưa tin về danh sách này, cho thấy tính hệ thống trong chiến lược chiêu mộ nhân tài của Meta.

Một số nhà nghiên cứu trong "danh sách" đã lập các nhóm trò chuyện riêng trên Slack và Discord để thảo luận về đề nghị tuyển dụng. Họ chia sẻ thông tin hợp đồng, chiến lược tăng giá trị thương lượng và nhận ý kiến từ đồng nghiệp. AI là ngành có tính cộng đồng cao, nơi các nhà nghiên cứu thường quen biết nhau từ trước.

Yếu tố cộng tác cũng quan trọng không kém tiền lương. Sau khi gia nhập một công ty mới, các nhà nghiên cứu AI thường cố gắng đưa đồng đội cũ vào cùng dự án. Điều này vừa giúp nâng cao hiệu quả công việc, vừa duy trì môi trường nghiên cứu quen thuộc. Trong bối cảnh cạnh tranh gắt gao, việc giữ được đội ngũ có gắn kết ngày càng trở thành ưu tiên lớn.

Tuy nhiên, không phải mọi đề nghị của Meta đều thành công. Một số nhà nghiên cứu đã từ chối vì không tin tưởng vào tầm nhìn AI của Zuckerberg. Dù vậy, trường hợp Deitke cho thấy làn sóng mới khi những người trẻ, ít tên tuổi cũng có thể đạt được quyền lực cao nhờ tài năng và đúng thời điểm.

Theo Minh Hoàng/Znews